Dlaczego dziurawiec od wieków cieszy się niesłabnącą popularnością i nadal chętnie używa się go jako lekarstwo? Dowiedz się i zbierz kwiaty, które nadal znajdziesz na łąkach!

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)

Dziurawiec zwyczajny występuje w całej Polsce, głównie na łąkach, ciepłych, nasłonecznionych polanach, ugorach oraz skrajach lasu. Czas jego kwitnienia przypada na koniec czerwca. Zbiega się to z letnim przesileniem słońca, które przypada ok. 21/22 czerwca. Również wtedy Słowianie obchodzili tę najkrótszą noc, zwaną Nocą Kupały czy też Nocą Świętojańską, święto miłości, płodności i urodzaju. Kościół katolicki nie mogąc wykorzenić tych obrzędów, w ramach asymilacji z obrzędowością chrześcijańską, w tym samym czasie 24 czerwca ustanowił święto Jana Chrzciciela. Jest to czas, gdy świeżo wschodzące, zielone łodyżki dziurawca pokrywają się żółtymi kwiatami. Tym samym, nie bez powodu kojarzono go z tajemnymi mocami i nadawano mu niezwykłe znaczenie. Roślina była święcona w kościołach i wieszana na drzwiach jako amulet chroniący przed czarami. Dziurawiec znany jest też pod innymi nazwami, mającymi wyraźne religijne odniesienia, m.in. jako świętojańskie ziele, ziele św. Jana, dzwonki Panny Maryi czy krew Pana Jezusa (rozgniecione kwiaty barwią się na czerwono).

Do czego dawniej używano dziurawca?

Ślady zastosowania dziurawca odkryto ponad 2500 lat temu, w prasłowiańskiej osadzie Biskupin. Z ludowych przekazów wynika, że dziurawca używano jako rośliny chroniącej przed demonami. Roślina ta była też wkładana pod poduszkę na dobry sen, a także ku ochronie przed urokami matki i jej nowo narodzonego dziecka. O korzystnym wpływie dziurawca na stan ducha wspominał Dioskurides – nadworny lekarz Nerona, a także Hipokrates w swoich księgach zamieszcza opisy o działaniu dziurawca. Dodatkowo, dawniej, w przemyśle barwiarskim używano go do farbowania tkanin na kolory takie jak: zielony, czerwony i żółty.

Dziurawiec – właściwości

Dziurawiec jest jedną z najlepiej poznanych roślin leczniczych. Działa przede wszystkim przeciwdepresyjne, co zawdzięcza głównie zawartości hiperycyny, czyli charakterystycznego dla dziurawca, czerwonego barwnika. Pozostałe cenne składniki w dziurawcu to hiperforyna, flawonoidy, witaminy A i C, olejek eteryczny. Synergia ich działania daje potwierdzone licznymi badaniami wsparcie w leczeniu depresji, które jest identyczne, jak podczas stosowania popularnych leków syntetycznych. Hiperycyna jest inhibitorem MAO – enzymu rozkładającego neurotransmitery, hamuje też zwrotny wychwyt serotoniny i dopaminy. Najbardziej bogate w hiperycynę są wyciągi alkoholowe i olejowe.

WAŻNE! Dziurawiec może wchodzić w interakcje z zażywanymi lekami. Nie należy łączyć go z lekami antydepresyjnymi czy też z preparatami antykoncepcyjnymi oraz przeciwzakrzepowymi. Nie zaleca się także korzystać z kąpieli słonecznych w trakcie kuracji. Dziurawiec zwiększa wrażliwość skóry na słońce, co doprowadzić może do fotouczuleń w postaci m.in. plam.

Dziurawiec – zastosowanie

Warto podkreślić, że preparaty z dziurawca są lepiej tolerowane przez pacjentów i chętnie stosowane przez lekarzy w USA oraz w Niemczech. W aptekach można dostać wyciągi z dziurawca Intractum hyperici. Z kolei samodzielnie w domu bez trudu można przygotować nalewki i maceraty olejowe.

Na co konkretnie pomoże dziurawiec?

• działanie dziurawca na układ pokarmowy

Napary, czyli herbaty z ziela dziurawca świetnie sprawdzą się na poprawę pracy układu pokarmowego. Wykazują działanie rozkurczowe i żółciopędne.

• działanie dziurawca na układ nerwowy

Przy umiarkowanych depresjach stosuje się wyciągi alkoholowe i olejowe oraz suche wyciągi z ziela dziurawca, które są do kupienia w aptekach.

• działanie dziurawca na skórę

Olejek dziurawcowy jest bardzo pomocny przy bólach mięśniowych, gojeniu zranień, oparzeń posłonecznych i zmian trądzikowych. Stosowany zewnętrznie na skórę działa gojąco, przeciwzapalnie, antyseptycznie i jak podaje dr Różański, wzmaga wytwarzanie witaminy D.

A oto przepis na olejek dziurawcowy!

Jak krok po kroku zrobić olejek z dziurawca? (przepis wg dr Różańskiego)

1. Świeże kwiaty dziurawca (Flos Hyperici) zwilżyć spirytusem.
2. Zalać ciepłym olejem słonecznikowym, lnianym, migdałowym, ostropestowym, sojowym, ryżowym lub kukurydzianym.
3. Odczekać 3-4 tygodnie maceracji. Po tym czasie uzyskuje się bardzo cenny wyciąg olejowy, bogaty w hiperycynę, pseudohiperycynę i hiperforynę.

Po tym czasie olejek świetnie nadaje się do łączenia z innymi surowcami – dr Różański poleca stosować go w proporcjach 1:1 (olej do świeżego surowca). Surowiec warto rozdrobnić w celu lepszej ekstrakcji hiperycyny.

Jak stosować olejek z dziurawca? Olejek można zażywać wewnętrznie – wtedy poprawia nastrój i koncentrację lub można stosować też zewnętrznie jako olejek pielęgnacyjny na skórę.

Dziurawiec jest rośliną, której potencjał najbezpieczniej jest wykorzystać w pochmurne jesienne i zimowe dni. Odczuwamy wtedy brak słońca, samopoczucie ulega obniżeniu i warto wtedy sięgnąć do pełnej słońca, ziołowej apteczki.

Marzena Andrzejewska – biolog, diet coach, zielarka, prowadzi rubrykę DOBRE ZIOŁO dla Magazynu Hipoalergiczni.

www.coaching-dietetyczny.com | www.facebook.com/Zmiany-Poradnictwo-i-Coaching-Dietetyczny-282386958863913

Bibliografia:

1. https://rozanski.li/1012/olej-z-kwiatw-dziurawca-oleum-hyperici-johanniskrautl-i-ziele-dziurawca-herba-hyperici-w-fitoterapii/
2. Adam Szary, Tajemnice bieszczadzkich roślin
3. Zbigniew T. Nowak, Ziołowe sposoby na depresję i zły nastrój